Premier Mark Rutte gebruikte een oude Nokia om te bellen en sms’en, onder meer vanwege de veiligheid. Maar zo’n oud toestel is niet per definitie veiliger dan een nieuwe smartphone.
Rutte had tot voor kort altijd twee telefoons op zak. Een iPhone en een oude Nokia, waarbij het onduidelijk is welke specifieke modellen dat zijn. De Nokia is praktisch, om spijkers mee in te slaan, grapte hij in 2018 tegen het Leids universitair weekblad Mare. Maar hij gebruikte de Nokia met name omdat er geen afluisterapparatuur op gezet kan worden. “Als ik uit het buitenland kom, moet mijn iPhone worden platgewalst, maar mijn Nokia mag ik bij me houden”, zei hij tegen de Leidse studenten. Zijn iPhone gebruikte hij alleen om nieuws te lezen, beweerde Rutte.
De Nokia werd gebruikt voor sms’jes en telefoontjes. Volgens de Volkskrant valt niet te achterhalen of Rutte alle berichten die hij vanwege de Archiefwet met ambtenaren had moeten delen, heeft doorgestuurd. De Landsadvocaat zegt dat Rutte zelf bepaalde welke sms’jes moesten worden bewaard en welke niet. Dat had te maken met de ruimte op zijn telefoon, waardoor niet meer dan twintig sms’jes bewaard zouden kunnen worden. De theorie is dat hij berichten op de simkaart opsloeg, want zelfs oude Nokia’s hebben genoeg opslagruimte voor meer sms’jes.
Sms’en niet veiligste manier om te chatten
Of de Nokia veel veiliger is dan een nieuwe smartphone, valt te bezien. Een telefoon zonder apps en een internetverbinding lijkt minder kwetsbaar, maar het tegenovergestelde is soms waar, zegt directeur Dave Maasland van het cybersecuritybedrijf ESET. “Ik snap de gedachte: hoe dommer een telefoon is, des te minder mogelijkheden er zijn om fouten te vinden. Maar een smartphone heeft ook veel beveiligingsopties.”
Als Rutte de telefoon zou gebruiken om veilig te kunnen chatten, zou hij ook Signal of WhatsApp kunnen gebruiken op een nieuwere smartphone. Berichten op die apps zijn versleuteld, zodat alleen de verzender en ontvanger ze kunnen zien. “Sms is niet per se het veiligst”, zegt Maasland. “Berichten zijn niet per se gemakkelijk te onderscheppen, maar providers kunnen in principe wel gewoon meelezen.”
Het voordeel van een smartphone is ook dat die tot op zekere hoogte op afstand is te beheren. Als Rutte zijn telefoon kwijtraakt, is het erg lastig om gegevens te wissen, terwijl dat met een smartphone wel kan.
Pegasus heeft geen grip op oude Nokia
Tegen spionagesoftware zoals Pegasus, dat recent veel in het nieuws kwam, is een oude Nokia wel bestand. Deze software, waarmee mensen afgeluisterd kunnen worden, werd al op telefoons van verschillende politici in onder meer Finland en Spanje aangetroffen.
Maar gezien het feit dat Rutte ook altijd met een iPhone rondliep, liep hij alsnog de kans dat dat toestel werd getroffen. “Eigenlijk liep hij op beide telefoons risico’s”, zegt Maasland, die adviseert om de iPhone te gebruiken in plaats van het oude toestel. “Apple maakt zijn apparaten met beveiliging als startpunt. Op oudere telefoons moet beveiliging met terugwerkende kracht worden toegevoegd. Ik zou zeggen: gebruik altijd de recentste updates, laat de software door de AIVD beheren. Dan heb je een veilige telefoon.”